Review sách "Đi tìm lẽ sống" của Viktor E. Frankl

Đi tìm lẽ sống là một tác phẩm đã bán được hơn 12 triệu bản trên toàn thế giới. Giá trị và bài học của quyển sách này được hình thành từ một hoàn cảnh vô cùng đặc biệt và khắc nghiệt: 3 năm bị Đức Quốc xã giam cầm và lao động khổ sai trong các trại tập trung. Viktor E. Frankl – một bác sĩ tâm lý – đã sống sót qua những ngày tháng đen tối ấy và biến trải nghiệm thành một triết lý sống đầy cảm hứng.

Tại trại "tử thần" Auschwitz, nơi 1,5 triệu người đã bỏ mạng, sự man rợ và điều kiện sinh tồn kinh hoàng được phản ánh qua từng con số. Frankl mô tả cuộc sống trong trại tập trung như một cơn ác mộng vượt xa mọi tưởng tượng: con người phải lao động trong cái lạnh thấu xương, khoác trên mình những bộ đồ rách nát, ăn uống thiếu thốn, ngủ nghỉ không đủ. Tệ hơn, họ luôn đối mặt với nguy cơ bị tra tấn, đưa vào phòng hơi ngạt hoặc lò thiêu nếu bị coi là không còn khả năng lao động. Vậy tại sao một số người, như Frankl, vẫn có thể sống sót và thậm chí tìm thấy ý nghĩa trong hoàn cảnh đó? Hãy cùng mình khám phá nhé!

1. Sức mạnh của ý chí và ý nghĩa sống

Là một bác sĩ tâm lý, Frankl đã phát triển "logotherapy" – liệu pháp ý nghĩa – dựa trên chính những gì ông trải qua. Ông tin rằng, ngay cả trong đau khổ cùng cực, con người vẫn có thể tồn tại nếu tìm thấy một lý do để sống. Trong sách, ông kể về việc tưởng tượng được gặp lại vợ, hay hoàn thành một công trình khoa học sau khi tự do. Những "mục tiêu tinh thần" này không xóa tan cái đói, cái lạnh hay sự tra tấn, nhưng nó trở thành điểm tựa để ông không gục ngã. Bạn có nghĩ đây giống như một dạng "sức mạnh siêu nhiên" của tâm trí không?

2. Khả năng thích nghi kỳ diệu của con người

Con người sở hữu một khả năng thích nghi đáng kinh ngạc, ngay cả trong những điều kiện khắc nghiệt nhất. Dù cơ thể suy kiệt vì đói khát và lao động nặng nhọc, bộ não vẫn tìm cách điều chỉnh để sống sót. Frankl kể rằng các tù nhân học cách tận dụng từng mẩu bánh mì, chút súp loãng, co ro bên nhau để giữ ấm, hay chia sẻ hy vọng qua những câu chuyện nhỏ. Họ vẫn đau khổ, nhưng cơ thể và tâm trí đã "đàm phán" với thực tại để tiếp tục tồn tại.

3. Sự khác biệt giữa sống sót và sống

Không phải ai cũng vượt qua được như Frankl. Nhiều người gục ngã, không chỉ vì thể chất mà còn vì tinh thần bị bẻ gãy. Ông nhận ra rằng khi một người mất hy vọng – mất đi "lẽ sống" – họ thường chết rất nhanh, dù cơ thể vẫn còn khả năng cầm cự. Ông kể về những tù nhân từ bỏ, nằm im chờ chết, trong khi người khác, dù yếu ớt tương tự, vẫn cố đứng dậy mỗi ngày. Điều này chứng minh rằng sống không chỉ là vấn đề sinh học, mà còn là một lựa chọn tinh thần.

Điều đáng khâm phục ở Frankl

Trong một nơi như trại tập trung – nơi tình yêu thương và nhân tính bị bóp nghẹt, mỗi ngày là một cuộc đấu tranh sinh tồn – giữ vững bản chất con người là điều không hề dễ. Nhưng Frankl đã làm được, không chỉ trong trại mà cả trước khi bị bắt. Ông chọn ở lại Vienna để chăm sóc gia đình thay vì chạy trốn, chọn giúp đỡ bệnh nhân dù có cơ hội đào tẩu. Điều mình khâm phục nhất là ông không đánh mất giá trị và bản chất của mình – điều mà nhiều người không làm được trong một môi trường thiếu vắng tình thương.

Mình nghĩ điều làm Frankl khác biệt là ông không chờ đợi sự cứu rỗi từ bên ngoài, mà tìm nó từ bên trong. Khi không còn gì để mất, ông vẫn có chính mình: niềm tin, giá trị, và ý chí. Có lẽ vì vậy mà những lựa chọn khó khăn của ông – như ở lại Vienna hay hỗ trợ người khác trong trại – không phải là hy sinh, mà là sự khẳng định bản thân.

Bạn có thấy sự kiên định này của Frankl là một bài học lớn không? Nếu đặt mình vào hoàn cảnh của ông, bạn nghĩ "lẽ sống" nào sẽ giúp bạn vượt qua?

👉 Tham gia nhóm Cá Sấu Ăn Chay để cùng xây dựng network cho lối sống tối giản, đọc sách, học ngoại ngữ, ăn chay và trekking về với thiên nhiên nhé.